ریزش موی سر و راه های جلوگیری از آن

ریزش موی سر

ریزش موی سر از آن دسته مشکلاتی است که نه تنها آقایان بلکه بانوان نیز با آن درگیر هستند . این ریزش مو میتواند به صورت گسترده و یا کم و یا حتی در سنین مختلف اتفاق بیفتذ ، اما یکی از سوالاتی که ذهن افراد به آن درگیر است این است که علت این ریزش مو چیست و آیا میتوان روش های درمانی لازم برای این ریزش دانست و چه اقداماتی برای بهبود این وضعیت میتوان داشت .

قبل از آنکه بخواهیم در مورد هر یک از این سوالات با شما صحبت کنیم لازم است این نکته را به خاطر داشته باشید که به طور طبیعی و در طی یک شبانه روز به طور متوسط ۵۰ تا ۱۰۰ تا از موهای سر شما می ریزد و این ریزش مو اصلا به عنوان یک مشکل شناخته نشده و امری کاملا طبیعی است . اما در صورتی که تعداد ریزش مو از تعداد گفته شده بالاتر برود شما دچار ریزش مو هستید و لازم است کارهای درمانی مربوط به آن را شروع کنید ، در چنین شرایطی معمولا بدن توانایی جایگزینی تارهای از دست رفته را با تارهای جدید ندارد .به طور کلی گفته می‌شود که فرد دچار ریزش مو شده است.

 پس موی همه ما می‌ریزد ولی ریزش مو به شرایطی اطلاق می‌شود که تراکم موها کاهش یابد. بیشتر اوقات ریزش مو به صورت تدریجی اتفاق می‌افتد و تا زمانی که تراکم موهای سر تا حد قابل توجهی کم نشود، متوجه آن نمی‌شویم. در جلوگیری از ریزش مو (و تقریباً تمام مشکلات سلامتی) زمان شروع درمان اهمیت زیادی دارد. یعنی هرچه زودتر برای درمان ریزش موی خود اقدام کنید، احتمال موثر بودن درمان بیشتر می‌شود.

علایم و نشانه های ریزش موی سر

اگر از ما بپرسید به شما خواهیم گفت که شایعترین نشانه‌ها و علائمی ریزش موی سر عبارتند از:

• کنده شدن راحت موها به هنگام کشیدنشان
• تجمع مقدار زیادی مو در موگیر چاه بعد از استحمام
• جدا شدن مقدار زیادی مو هنگام بستن یا شانه‌ کردن موها
• ریختن تعداد زیادی مو بر روی بالشت بعد از خواب شبانه

مهم است به خاطر داشته باشید که در این شرایط مراجعه به پزشک جهت بررسی‌های بیشتر لازم است. چون گاهی ریزش موی سر نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای است. پس حتما به وضعیت ریزش موهای خود توجه داشته باشید.

چرا جلوگیری از ریزش موی سر مهم است ؟

همانگونه که گفتیم ریزش موی سر یک پدیده‌ی شایع است و در هر سنی، از نوزادی تا سالمندی ممکن است اتفاق بیفتد. همچنین بر خلاف تصور بسیاری از افراد، ریزش مو فقط در آقایان اتفاق نمی‌افتد و خانم‌ها نیز از این مشکل در امان نیستند. اما این نکته که دوست داریم از این ریزش مو جلوگیری کنیم بر کسی پوشیده نیست ، اگر علت را بخواهیم بیشتر بررسی کنیم ، میتوان گفت که :

۱- جنبه‌ی زیبایی

جالب است بدانید که در برخی از کشورها، موی سر به عنوان تاج جوانی شناخته می‌شود. موهای پرپشت علاوه بر اینکه نشانه‌ای جوانی و شادابی است، باعث دوچندان شدن زیبایی شما می‌شود. در صورتی که هر مشکلی برای مو به وجود بیاید، مثلا اگر ریزش مو اتفاق بیفتد، زیبای ظاهری بسیاری از افراد هم افت می‌کند. همین امر باعث شده است که بسیاری از افراد به محض ریزش مو به دنبال راه های درمانی مربوط به آن باشند ، پس همین موضوع ساده نشان از اهمیت مو در ظاهر افراد می باشد .

۲- جنبه‌ی روحی روانی

همانطور که گفته شد ریزش تارهای مو میتواند باعث ایجاد تغییراتی در چهره و در برخی موارد باعث نازیبایی چهره فرد شود هرچند هستند افرادی که به طور کامل موهای سر خود را تراشیده و چهره ای زیباتر دارند ، اما این موضوع برای بسیاری به عنوان یک موضوع آزاردهنده شناخته می شود و باعث احساس خجالت میشود . همین احساسات میتواند باعث شود که فرد از حضور در اجتماعات خودداری کرده و همین موضوع بر روابط اجتماعی ، کاری و حتی تفریحی وی تاثیر بگذارد و نکته مهم تر اینکه هر چه این کم شدن تارهای مو در سنین پایین تر اتفاق بیفتد باعث آزار بیشتر فرد میشود به خصوص برای کودکان و نوجوانان .

جلوگیری از ریزش مو با تغذیه‌ی مناسب

این موضوع مهمی است که بدانید ریزش تارهای موی سر شما رابطه مستقیمی با نوع تغذیه شما دارد ، این گفته بدین معنی است که تغذیه مطلوب بر جنس، میزان ریزش، حالت و مقاومت‌ موهای شما تاثیر مستقیم دارد . لازم است برای جلوگیری از ریزش تارهای مو  و حفظ سلامتی آن مقادیر کافی از پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی را در رژیم غذایی خود بگنجانید . اگر بخواهیم بیشتر این موضوع را توضیح دهیم لازم است به موارد زیر توجه ویژه ای داشته باشید :

۱- رژیم‌های غذایی

یکی از عللی که باعث آسیب رساندن به تارهای مو می شود رژِم های لاغری است ، اگر می‌خواهید رژیم لاغری بگیرید، حتماً لازم است که با متخصص تغذیه در مورد مواد غذایی ضروری یا مکمل‌های غذایی مورد نیاز برای تامین ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌ها مشورت کنید. از رژیم‌های غذایی غیر اصولی دوری کنید؛ چرا که می‌توانند نتایج فاجعه‌باری برای سلامت عمومی و همچنین موهای  شما داشته باشند.

این نکته مهم و ضروری است که در رژیم‌های غذایی علاوه بر مواد مغذی، میزان کالری مصرفی هم مورد توجه قرار گیرد . پژوهش‌های صورت گرفته در این زمینه نشان می‌دهند که کاهش ناگهانی و افراطی کالری مصرفی روزانه باعث ریزش شدید مو می‌شوند . البته ریزش موی ناشی از رژیم‌های غیراصولی بعد از بازگشت به یک برنامه‌ی غذایی سالم ، درمان شده و رشد موها از سر گرفته می‌شود . ولی یادتان باشد که رشد موها بسیار آهسته است و شاید یک سال طول بکشد که دوباره سری پرمو داشته باشید.

اگر قصد دارید که رژیم گیاهخواری را امتحان کنید، با متخصصان تغذیه در مورد مکمل های مورد نیاز مشورت کنید تا اقدامات لازم برای جلوگیری از ریزش مو را یاد بگیرید . چرا که برخی از مواد مورد نیاز برای سلامت مو فقط در منابع حیوانی وجود دارند. به طور مثال بیشتر کسانی که رژیم‌های گیاهخواری پیروی می‌کنند، با کمبود ویتامین D مواجه هستند.

حتما بخوانید : محصولات موی فیتو

 

۲- مواد مغذی مهم برای مو

شاید برخی از شما ندانید اما تارهای مو از جنس پروتئین هستند ؛ بنابراین کمبود پروتئین در رژیم غذایی باعث ایجاد مشکلاتی در روند ساخت مو می‌شود . مصرف مقادیر کافی پروتئین برای جلوگیری از ریزش مو اهمیت ویژه‌ای دارد.  ماهی، مرغ و گوشت قرمز، تخم مرغ و حبوبات مهم‌ترین منابع پروتئین در رژیم غذایی هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند. وجود کلسیم و منیزیم به مقدار مناسب در رژیم غذایی برای سلامت مو مهم است. بنابراین مصرف روزانه‌ی لبنیات را در برنامه‌ی غذایی خود داشته باشید.

خانم بهتر است بدانند که ، کمبود آهن علاوه بر ایجاد کم‌خونی و خستگی، می‌تواند موجب ریزش مو نیز بشود. مصرف مقادیر کافی آهن برای خانم‌های در سن قاعدگی اهمیت ویژه‌ای دارد. در صورتی که مقادیر آهن رژیم غذایی کافی نباشد، مصرف مکمل‌ها‌ی آهن توصیه می‌شود. کمبود برخی ویتامین‌ها میتواند خود را به صورت ریزش مو نمایان سازد . ویتامین های گروه ب، به خصوص بیوتین ، در سلامت موها و جلوگیری از ریزش مو نقش مهمی دارند. به طوری که در ترکیب بسیاری از مواد آرایشی بهداشتی که برای مو ساخته می‌شود، ویتامین ب۶ و بیوتین وجود دارد. منابع غذایی غنی از بیوتین شامل جگر، جوانه‌ی گندم و تخم مرغ و منابع غنی از نظر ویتامین ب۶ شامل جگر، ماهی، جوانه‌ی گندم و زرده‌ی تخم مرغ است.

در برخی از رژیم‌های غیراصولی، مصرف روغن به طور کلی ترک می‌شود. این در حالی است که مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ در حفظ سلامت موها اثرگذار است. اسیدهای چرب امگا ۳ در روغن سویا، روغن کانولا و روغن ماهی و اسید چرب امگا ۶ در روغن ذرت، روغن آفتابگردان و روغن کانولا به مقادیر زیاد وجود دارد. مصرف به‌اندازه‌ی این روغن‌ها را در نظر داشته باشید. مطالعات مختلفی نقش مثبت آنتی‌اکسیدان‌ها بر استحکام تارهای مو را نشان داده‌اند. این مواد با اثر بر فولیکول‌های مو، استحکام تارهای موی تازه ساخته شده را افزایش می‌دهند . آنتی‌اکسیدان‌های معروف شامل ویتامین E ، ویتامین C و عنصر سلنیم هستند . این مواد به مقادیر فراوانی در میوه‌جات و سبزیجات وجود دارند.

جلوگیری از ریزش موی سر با کاهش استرس

بله استرس یکی از عواملی است که به طور مستقیم با نحوه و چگونگی ریزش موی سر شما در ارتباط است . اگر در زندگی خود حجم زیادی از استرس را تجربه می‌کنید ، بدانید که سلامت موهای شما در خطر است . در این شرایط شکنندگی موهای شما افزایش خواهد یافت ، تارهای موی شما نازک خواهد شد و فعالیت فولیکول‌های مو برای ساخت تارهای موی جدید دچار اختلالاتی خواهد شد . پس مدیریت استرس در جلوگیری از ریزش موی سر نقش مهمی دارد . برای کاهش استرس‌های خود می‌توانید از دوستان، خانواده، مشاوران روانشناس یا کلاس‌های آموزشی مدیریت استرس استفاده کنید.

با موهای خود به لطافت برخورد کنید !

گاهی ریزش موی سر در اثر آسیب دیدن پیاز مو یا فولیکول مو است ، گاهی هم ساقه‌ی مو آسیب دیده باعث کنده شدن تار مو از پوست سر می‌شود. در حالت اول که در آلوپسی آندروژنی شاهدش هستیم ، طاسی دائمی ایجاد می‌شود . در حالت دوم طاسی موقف بوده و دوباره موها رشد می‌کنند . برای جلوگیری از ریزش موی سر مهم است که علاوه بر مراقبت از ارگان‌های موساز، مراقب خود تار مو هم باشید. ساقه‌ یا شفت مو بخشی از تار مو است که با چشم مشاهده می‌شود، پیاز و فولیکول مو هم ارگان‌های کوچکی هستند که درون پوست قرار دارند و مو می‌سازند.

مواردی که می‌توانند باعث آسیب دیدن ساقه‌ی مو و ریزش مو شوند؛ عبارت‌اند از:

• ریزش موی کششی به علت سفت بستن، بافتن یا کشیده شدن موها
• آسیب حرارتی ناشی از سشوار، اتو مو، ابزار حرارتی فر کردن و …
• استفاده‌ی بیش از حد از رنگ‌های مو، ژل‌های حالت دهنده، تافت، صاف کننده‌های و لخت کننده‌های مو
• استفاده از لوازم آرایشی بهداشتی کم کیفیت

نکات و توصیه های طلایی برای جلوگیری از ریزش موی سر

۱- شانه کردن روزانه را فراموش نکنید.

شانه کردن مو یکی از روش های حفظ سلامتی مو است ، اگر هر روز موهای خود را با لطافت شانه کنید ، این کار موجب افزایش خون‌رسانی به فولیکول‌های مو می‌شود . فولیکولهای مو وظیفه‌ی ساخت و نگهداری تارهای مو را دارند. بنابراین با شانه کردن روزانه، سلامت موهای خود را حفظ خواهید کرد. اما به خاطر داشته باشید همین شانه زدن مو در صورتی که بدون آرامش و محکم باشد میتواند باعث ریزش موی سر شما شود .

۲- استفاده از شامپوی مناسب

همانطور که کمی بالاتر گفتیم، گاهی ریزش موی سر به دلیل آسیب دیدن ساقه‌ی مو است . یعنی فرد از نظر تولید تارهای مو مشکلی ندارد ولی به دلیل مراقبت‌ ضعیف از موهای سر ، دچار ریزش مو شده است . در این حالات برای جلوگیری از ریزش مو استفاده از شامپوی مناسب توصیه می‌شود . مثلاً اگر موهای خشک و وزی دارید، باید از شامپوهای نرم کننده استفاده کنید تا موهایتان بیش از حد خشک و شکننده نشوند. همچنین سعی کنید از شامپوهای باکیفیت و برندهای معتبر استفاده کنید. به خاطر داشته باشید عدم استفاده از شامپوهای بی کیفیت نه تنها کمکی به سلامت و بهداشت موی سر شما ندارد بلکه در بلند مدت و گاها کوتاه مدت میتواند آسیب جدی به سلامت موی شما وارد کند .

۳- بگذارید خودش خشک شود!

یکی از مهم ترین نکاتی که عدم توجه به آن میتوان باعث ریزش موی سر شما شود ، نحوه خشک کردن مو است . موهای خیس ، در آسیب‌پذیرترین شکل خود قرار دارند . به همین دلیل بسیاری از متخصصان پوست و مو توصیه می‌کنند که اجازه دهیم موها به طور طبیعی خشک شوند و از سشوار یا دیگر وسایل استفاده نکنیم. اگر از سشوار استفاده می‌کنید، مراقب باشید که تا حد امکان، حرارت کمی به موها وارد شود. آسیب حرارتی یکی از شایع‌ترین علل آسیب دیدن ساقه‌ی مو و طاسی‌های موقت است .

۴-  آسیب‌های کششی همیشه موقت نیستند.

بیاید به یکی از مهمترین علت های ریزش موی سر بپردازیم ، ریزش موی کششی (Traction alopecia) از جمله علل ریزش مو در خانم‌ها و آقایانی است که موهای خود را سفت می‌بندند یا می‌بافتند . این شکل ریزش مو بیشتر در خانم‌های مشاهده می‌شود که دم اسبی‌های سفتی در بالای سر می‌بندند یا موهای خود را به سبک بافت آفریقایی می‌بافند. در این حالات فشار زیادی به ساقه‌ی مو وارد شده و موها از سر جدا می‌شوند . گاهی این کشش به حدی شدید است که موجب زخم شدن پوست سر و تشکیل اسکار می‌شود که می‌تواند به طاسی دائمی منجر شود. پس برای جلوگیری از ریزش مو از این دست مدل‌های مو (حداقل برای طولانی مدت) پرهیز کنید.

حتما بخوانید : محصولات برند هیرتامین

 

از حوله و کلاه شخصی خود استفاده کنید !

همان طور که می‌دانید، موها به دلیل تماس زیاد با محیط اطراف ، یکی از آسیب‌پذیرترین اعضای بدن ما هستند . یکی از این آسیب‌ها ، مواجهه با عفونت‌های مختلف است . پس رعایت بهداشت شخصی برای جلوگیری از ریزش مو مهم است. شایع‌ترین عفونتی که موها را درگیر می‌کند، عفونت‌های قارچی است که در علم پزشکی به آن “تینه‌آ کاپیتیس” ( Tinea Capitis ) گفته می‌شود. عامل این بیماری، گروهی از قارچ‌ها به نام درماتوفیت‌ها هستند. محیط مساعد برای رشد این قارچ‌ها، محیط‌های گرم و مرطوب است. این بیماری به شدت مسری است و می تواند به راحتی از یک شخص به شخص دیگری منتقل شود.

استفاده از حوله، کلاه، بالشت و شانه‌ی آلوده به این قارچ‌ها از راه‌های ابتلا به این بیماری است. شایع‌ترین علامت ابتلا به عفونت قارچی هم ریزش مو است که معمولا در مناطق مختلف به شکل دایره‌های مشخص یا سکه‌ای دیده می‌شوند. ناحیه‌ی دچار ریزش مو می‌تواند دردناک باشد. تب خفیف و بزرگ شدن غدد لنفاوی سر و صورت از دیگر علائم این بیماری است. تشخیص این بیماری عمدتا بالینی و به کمک معاینه‌ است. گاهی نمونه برداری از پوست سر برای انجام آزمایش قارچ شناسی نیاز است. درمان این عفونت با داروهای ضد قارچ مثل گریزئوفولوین، تربینافین یا فلوکونازول به مدت ۴ تا ۶ هفته است. برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، سعی کنید از کلاه، شانه، حوله و بالشت شخصی خود استفاده کنید.

لیست داروهای خود را بررسی کنید.

بهتر است بدانید که ریزش موی سر می‌تواند یک عارضه‌ی دارویی باشد . داروهای ضد سرطان یا همان داروهای شیمی درمانی از معرو‌ف‌ترین داروهایی هستند که باعث ریزش مو می‌شوند. این داروها سلول‌های سریع‌التقسیم را مهار می‌کنند که شامل سلول‌های سرطانی و همچنین سلول‌های فولیکول مو می‌شود. بعد از قطع مصرف این داروها، ریزش مو متوقف شده و موهای شما دوباره رشد می‌کنند. روش درمانی دیگری که در سرطان استفاده می‌شود و می‌تواند موجب ریزش موها شود، روش پرتودرمانی است که ریزش موی ناشی از آن هم موقتی است.

۱-  داروهای شیمی درمانی،

تعداد زیادی از داروهای هستند که می‌توانند باعث ریزش مو شوند. پس برای جلوگیری از ریزش مو باید نگاهی به لیست داروهای مصرفی خود بیندازید. همانند داروهای شیمی‌درمانی . اما برخلاف داروهای شیمی درمانی ریزش موی سر ناشی از داروهای دیگر میتواند موقتی باشد و بعد از قطع مصرف دارو برطرف می‌شود. توجه داشته باشید که عوارض جانبی داروها در افراد مختلف متفاوت است. یعنی ممکن است دارویی در شما باعث ریزش مو شود ولی در افراد دیگر چنین تاثیری نداشته باشد.

۲- داروهای ضدبارداری

متاسفانه داروهای ضد بارداری یکی از دسته‌های دارویی پرمصرف هستند که ریزش موی سر می‌تواند یکی از عوارض آن‌ها باشد. تعادلی که در حالت عادی بین انواع مختلف هورمون‌های جنسی در بدن وجود دارد، در چرخه‌ی رشد مو اهمیت زیادی دارد. داروهای ضدبارداری با بر هم زدن این تعادل، می‌توانند باعث ریزش مو شوند. لیست داروهایی که می‌توانند باعث ریزش مو شوند، بسیار طولانی است و نام بسیاری از داروهای رایج و پرکاربرد در آن دیده می‌شود. بنابراین اگر به تازگی مصرف دارویی را شروع کرده‌اید و پس از مدتی ریزش موهای شما افزایش پیدا کرده است، به پزشک معالج خود مراجعه کنید و این موضوع را مطرح کنید. در بسیاری از موارد برای جلوگیری از ریزش مو می‌توان با نظر پزشک مصرف داروی مشکوک را قطع و یک داروی دیگر جایگزین آن کرد.

بیماری هایی که باعث ریزش موی سر می شود

همانطور که گفته شد ریزش موی سر می‌تواند یکی از علائم ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها باشد . بنابراین در صورتی که پس از مراجعه به پزشک و انجام بررسی‌های لازم، تشخیص بیماری خاصی برای شما داده شد، به دنبال شروع درمان باشید. برخی از بیماری‌هایی که با ریزش مو در ارتباط هستند، عبارت‌اند از:

کم کاری غده‌ی تیروئید

کم‌کاری تیروئید به بیماری گفته می‌شود که در آن ساخت هورمون‌های تیروئید توسط غده‌ی تیروئید کاهش می‌یابد. علائم شایع‌ این بیماری عبارت‌اند از:

• ضعف و خستگی
• چاقی
• پف کردن صورت
• کند شدن حرکات و رفلکس‌ها
• خشک شدن پوست
• ریزش مو

برای افراد مبتلا به این بیماری داروهای جایگزین هورمون تیروئید مانند لووتیروکسین تجویز می‌شود که در جلوگیری از ریزش مو ناشی از کم کاری تیروئید هم بسیار موثر است. ریزش موی ناشی از این بیماری موقتی است و در فاصله‌ی چند ماه پس از شروع درمان، بهبود می‌یابد. برای تشخیص بیماری معمولاً از آزمایش‌های خونی استفاده می‌شود

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا پیکوز (PCOS)

این بیماری در خانم‌ها و پس از سن بلوغ مشاهده می‌شود و در آن به دلیل افزایش ترشح برخی از هورمون‌های جنسی مانند هورمون‌های آندروژنی، تعادل بین هورمون‌های جنسی به هم می‌خورد. معروف‌ترین هورمون‌های آندروژنی، هورمون تستسترون و دی‌هیدروتستسترون هستند که به هورمون‌های جنسی مردانه معروف‌اند. این‌ هورمون‌ها در آقایان بیشتر ترشح می‌شوند ولی در خانم‌ها هم وجود دارند.

برهم خوردن تعادل میان هورمون‌های جنسی باعث ایجاد علائم مختلفی می‌شود که شامل اختلال در چرخه‌ی قاعدگی، آلوپسی آندروژنی، پرمویی بدن، چاقی و آکنه است. پیکوز عمدتاً باعث پرمویی شده ولی در برخی افراد هم موجب ریزش مو با الگویی مشابه آلوپسی آندروژنی می‌شود. متاسفانه درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد ولی با استفاده از راه‌های جلوگیری از ریزش مو ممکن است.